چوب بازی وچوب بازان بختیاری

چو باز یا «چوب بازی » یا ترکه بازی از بازی های رزمی ، سنتی و قدیمی و رایج لرها است. که بیشتر در بین لرهای بختیاری ، یاسوجی ها ، ممسنی هاو بعضا روستاییان و عشایر لرستان متداول و مرسوم است و غالبا در مراسم عروسی و همراه با رقص و پایکوبی اجرا می گردد.

تعداد بازیکنان چوب بازی دو نفر است و ابزار بازی شامل دو چوب یکی به طول تقریبی یک و نیم متر ( درک)و چوب دیگر کمی کوتاهتر از آنست(ترکه) . در شروع کار توشمال با زدن ساز مردان را به بازی چوب بازی فرا می خواند. دو نفر بازی را شروع می کنند و افراد زیادی به دور چوب بازها حلقه می زنند و تماشا می کنند.یکی از بازیکنان درک و نفر دیگر ترکه را بدست گرفته و مقابل یکدیگر به حمله و دفاع می پردازند . بازیکنان سعی می کنند هنگام بازی با آهنگ ساز و دهل نیز برقصند ، فردی که ترکه را بدست دارد باید به دارنده درک حمله نماید و قبل از وارد نمودن ضربه به چوب وی ابتدا چند دور می رقصد و ناگهان به دارنده چوب بلند یورش می برد دارنده چوب بلند نیز باید از خود دفاع نماید . حمله کننده هنگام یورش با صدای بلند فریاد می زند و سعی دارد با این کار روحیه حریف را تضعیف نماید چوب باز باید با چرخاندن چوب و نعره کشیدن و تهدید حریف و فریب حریف چوب بازی کند.

حمله کننده هنگام یورش چوب را با دو دست پیش روی خود گرفته و هنگام کوبیدن بر چوب حریف انرا با دست خود می چرخاند و سپس با در نظر گرفتن پاهای او بر چوب وی ضربه وارد می آورد ، البته ترکه باز سعی می کند حریف را گمراه کند تا بتواند بهترین ضربه را بزند. بازیکن حمله کننده فقط یکبار حق زدن ضربه را دارد ( چه به پای حریف مقابل بزند چه نزند)، سپس بازیکنی که چوب بلندتر را دارد ، چوب کوتاهتر را در دست گرفته و فرد دیگری چوب بلندتر را در اختیار می گیرد . و بعد از چند دور بازی نفرها عوض می شوند .بازی تا آخر به همین منوال ادامه می یابدمعمولا اگر حریف ها از بستگان نزدیک یا دوستان هم باشند. به پای هم ضربه محکم نمی زنند.اما در موارد دیگر ضربات محکمی زده می شود که بسیار درد آور است. در چوب بازی احتمال صدمات جدی به پا هست و احتمال شکستگی پا و قوزک. اما مگر غیرت جوانان اجازه می دهد که بازی نکنند. آنها با شهامت کامل وارد میدان می شوند و هیچگونه باکی از درد و رنج ندارند. زیرا این ریشه در سنت دلاوری و بی باکی لرها دارد و همینطور با شنیدن نوای توشمال به سبک چو بازی که به انسان شجاعتی وصف نشدنی می دهد. توشمال چو بازی یا اصطلاحا ساز چوب بازی با دستمال بازی فرق دارد. ساز چوب بازی معمولا دارای ریتم تند و حالت رزمی است، اما ساز دستمال بازی دارای ریتمی ملایم است.

در رابطه با چوبازی شعری می آورم:

خوار ایل می شوم

 اگر آه بگویم

بزن ای چوب باز رقیب

با ترکه ی بادامت

اکنون که ساق پایم را نشانه داری

چرا که هراس مرا نکوهش می کنند مردمان ایل

وقتی که به گرداگرد حلقه ای تماشا بسته اند

در این ورطه

آنچه که مرا به وجد می آورد

کرنائیست که ترانه های پایداری را شادمانه ساز می کند.


 

هدف از ایجاد متن صرفا معرفی چوب بازی دسمال بازی و بعضی چوب باز های بختیاری است 

طهماسب شیرمردی

 

 

قطعا میدانیم که اکثر پیایل بختیاری چوب بازند اما صرفا ما میخواهیم بعضی از آنها که شهرت بیشتری دا رند را معرفی کنیم:

فاضل ملکپور ساکن چهارمحال بختیاری و مرغا بردبران

زنده ياد ابراهيم حبيبي شهماروند از چوب بازان بنام بختياري اهل روستاي آليكوه

 ایمان کاضمی

علی مرادی از طایفه قندلی ساکن صهمصامی 

غفور شیرمردی ساکن اهواز و مرغا بردبران

.گودرز نقدی پور (گودرز بامدی) ازطایفه بابا احمدی ساکن زرین شهر

.آرش منصوری از طایفه مدملیل ساکن سده لنجان

.مهرداد وانونی از روستای وانون

.سهراب خدری از طایفه موری ساکن بازفت 

.علی یار اکبری از طایفه امومدی 

.عباس شهنی ساکن اهواز

.بابک کرم پور از طایفه راکی ساکن فولاد شهر

برول کرمپور از طایفه راکی ساکن کیکاووس 

.آرش رئیسی از طایفه مدملیل ساکن سورشجان

.الیاس شهمار وند ساکن مسجد سلسمان

.ستار سلجوقی از طایفه ببدنی ساکن لالی

فرامرز بابادی ساکن شوشتر 

.فرامرز مهدی پور از طایفه بابادی ساکن بنه وار

.علی یار محمدی از طایفه امومدی ساکن میهه

.حجت محمدی ازطایفه امومدی ساکن زرین شهر

. محمد قیصری از طایفه زراسوند ساکن اندکاه

.علی رضا زمانی دهکردی ساکن شهرکرد

.بهمن رئیسی از روستای هارونی

.یونس منصوری ساکن زرین شهر 

.قربان غیبی پور ساکن شاهین شهر 

.ابراهیم فاضلی

.فریبرز صالحی از ایل ۴ لنگ مم صالح ساکن اصفهان

.عباس نظری از کاج ساکن اصفهان

.الیاس گندلی ساکن مسجد سلیمان

.موسی رئیسی از هارونی 

.سیامک منجزی ساکن سده لنجان

.ارژنگ زمانی از طایفه امومدی

ارژنگ گله دار دهکردی از شهرکرد

.ناصر گله از ایزه 

.همزه شهماروند از قلعه درویش

.الیار الغاسی از طایفه بابا احمدی ساکن یزدان شهر

.عبده جمالی ساکن کوهرنگ(سیل گا)

.محمد قلی منجزی ساکن مسجد سلیمان

علاوه بر این نام ها چوب باز ها ی خطر ناکی هم در مناطق کوهرنگ و خوزستان وجود دارد که به زودی تام آنها در وبلاگ ثبت خواهد شد  

 در صورتی که چوباز معروفی میشناسید در قسمت نظرات بنوسید تا در وبلاگ ثبت کنم


ادامه مطلب
[ دو شنبه 14 مرداد 1392برچسب:چوب بازان ,بختیاری,چوی بازی,مرغا,بردبران, ] [ ] [ طهماسب شیرمردی ]
[ ]
صفحه قبل 1 2 صفحه بعد